หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

ขนมจีนน้ำเงี้ยว ซึ่งมีความพิเศษแตกต่างกับสูตรอื่น ๆ ที่ใส่ดอกงิ้วแห้งลงไปในน้ำขนมจีน และใส่มะเขือเทศลูกเล็กเพื่อให้มีรสออกเปรี้ยวเล็กน้อย คำว่า “น้ำเงี้ยว” มาจากการที่ชนชาติพันธุ์ไทใหญ่ หรือ ภาษาท้องถิ่นล้านนาเรียกว่า “เงี้ยว” เป็นเจ้าของตำรับ ดังนั้นขนมจีนน้ำเงี้ยวจะต้องมีส่วนผสมของถั่วเน่าแข็บ เพราะถั่วเน่าเป็นส่วนประกอบหลักในอาหารทุกชนิดของชนชาติพันธุ์ไทใหญ่นั่นเอง

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

ขนมจ็อก เป็นคำเรียกชื่อขนมของล้านนาที่รู้จักกันทั่วไป ตรงกับชื่อภาษาไทยกลางว่า ขนมไส้เทียน หรือ ขนมนมสาว เป็นขนมที่ทำจากแป้งข้าวเหนียว โดยมักทำในช่วงมีงานบุญสำคัญ เช่น วันสงกรานต์ หรือปี๋ใหม่เมือง ที่จะต้องเตรียมอาหารคาวหวานไปทำบุญที่วัด และไปทานขันข้าวแก่ญาติผู้ใหญ่ คนล้านนาสมัยก่อนจะเตรียมทำขนมจ็อกในวันดา หรือวันเตรียมงาน ซึ่งเป็นวันเนาว์ หรือ วันเน่า

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

ขนมส่วยทะมิน เป็นขนมที่ขึ้นชื่อของชาวไทใหญ่ ส่วนประกอบหลัก คือ แป้งข้าวเหนียว กะทิ น้ำตาล น้ำอ้อย เกลือ

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

ขนมอาละหว่า เป็นคำเรียกชื่อขนมที่ขึ้นชื่ออีกชนิดหนึ่งของชาวไทใหญ่และจังหวัดแม่ฮ่องสอน มีส่วนผสม คือ แป้งข้าวเจ้า กะทิ น้ำตาลทราย เกลือ

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

ขนมเป็งม้ง (เป็งโม้ง) เป็นขนมของชาวไทใหญ่ ส่วนประกอบหลัก คือ แป้งข้าวเจ้า กะทิ น้ำตาลทราย ผงฟู

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

หมายถึง การนำข้าวจ้าวบดละเอียดนำมากวนไข่เป็ด คนเข้ากันใส่น้ำตาลปิ๊บหรือน้ำอ้อยให้ออกรสหวาน ต้มเคี่ยวให้เหนียว หยอดใส่พิมพ์วงไม้เป็นแผ่นใหญ่ นำไปตากแดด เมื่อแห้งแล้วนำมาทอดน้ำมันร้อนๆ อย่างเร็ว หรือปิ้งไฟร้อนๆ ต้องระวังไม่ให้แตก

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

คำว่า “จี่” หมายถึง การนำไปเผาหรือปิ้งบนเตาไฟ (เตาถ่าน หรือ เตาเผาฟืน ไม่ใช่เตาแก๊สแบบปัจจุบัน) ข้าวที่นำมาจี่ก็เป็นข้าวที่เก็บเกี่ยวใหม่เช่นเดียวกับข้าวหลาม โดยนำข้าวที่นึ่งสุกแล้วมาปั้นเป็นก้อนกลม แล้วบีบให้แบนพอดี อาจคลุกด้วยไข่และเกลือ ก่อนนำไปปิ้งบนเตาถ่านร้อนๆ ต้องคอยพลิกมิให้ข้าวไหม้ แต่ให้ไข่ที่เคลือบสุกและข้าวพองแตกมีกลิ่นหอม คนล้านนาโบราณนิยมทำไปถวายพระหลังฤดูเก็บเกี่ยวเช่นเดียวกับการ “ทาน (ถวาย) ข้าวใหม่- ข้าวหลาม”

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

ข้าวต้มหัวหงอก เป็นคำเรียกขนมของล้านนา ที่หมายถึง ข้าวต้มมัด หรือห่อเป็นรูปสามเหลี่ยม คำว่าหัวหงอก คือ การโรยด้วยมะพร้าวขูด ที่มีสีขาวคล้ายกับผมหงอกนั่นเอง

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

หมายถึง การนำข้าวใหม่นึ่งสุกมาคลุกกับงาขี้ม้อน ซึ่งเป็นงาพื้นบ้าน มีกลิ่นหอม โดยนำงามาโขลกใส่เกลือเล็กน้อยก่อนนำไปคลุกกับข้าวเหนียวสุกร้อนๆ ให้ทั่ว แล้วรับประทานได้ทันทีจะมีรสชาติอร่อย หากทิ้งไว้ให้ข้าวเย็น จะแข็งและเสียรสไป นอกจากนี้ในจังหวัดแม่ฮ่องสอนยังมีอาหารทานเล่นลักษณะคล้ายกับข้าวหนุกงา แต่เรียกตามภาษาถิ่นว่า “ข้าวปุ๊ก” เกิดจากการนำข้าวเหนียวนึ่งสุกมาตำในครกไม้ขนาดใหญ่ผสมกับงาและเกลือ ตำจนข้าวเหนียวติดกันเป็นก้อน แล้วนำมารับประทาน

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

ข้าวหลามของล้านนา หมายถึง ข้าวเหนียวสุกด้วยการเผาในกระบอกไม้ไผ่ป่า โดยการนำกระบอกไม้ไผ่ป่าที่ตัดเป็นปล้องๆ มาบรรจุข้าวเหนียวที่เพิ่งเก็บเกี่ยวใหม่ แล้วแช่น้ำไว้หนึ่งคืน ก่อนนำไปเผาเพื่อให้สุก คำว่า หลาม จึงมีความหมายเฉพาะถึงการนำอาหารชนิดใดก็ได้มาบรรจุในกระบอกไม้ไผ่แล้วเผาให้สุกนั่นเอง เป็นภูมิปัญญาของคนโบราณที่ใช้ในเวลาเข้าป่า เพื่อไม่ให้เป็นการยุ่งยากในการนำภาชนะหม้อไหต่างๆ ติดตัวไปจนพะรุงพะรัง สามารถหาวัสดุธรรมชาติในป่ามาเป็นภาชนะหุงหาอาหารได้ง่ายๆ

หมวดอาหารว่าง/ ของทานเล่น/ ขนม

ข้าวแต๋น หมายถึง การนำข้าวเหนียวนึ่งสุก มาคลุกกับน้ำอ้อยที่เคี่ยวแล้ว หรือ น้ำที่คั้นจากแตงโม พอให้ออกรสหวานน้อยๆ แล้วนำข้าวมากดลงบนพิมพ์วงกลมก่อนนำไปตากแดดจนแห้ง เมื่อแห้งดีแล้ว จากนั้นนำมาทอดในน้ำมันร้อนๆ จนพอง เมื่อตักลงพักให้สะเด็ดน้ำมันแล้วจึงนำน้ำอ้อยที่เคี่ยวจนข้นมาราดเป็นเส้นไล่ตามวงกลม ทิ้งไว้ให้แห้งจึงรับประทานได้ บางคนไม่ชอบหวานอาจไม่ต้องราดด้วยน้ำอ้อยเคี่ยวก็ได้ เพราะได้คลุกน้ำอ้อยมาก่อนแล้ว นอกจากกรณีที่ไม่ได้คลุกจึงราดน้ำอ้อยลงไปให้มีรสชาติหวานพอดี ความจริงคนล้านนาโบราณทำข้าวแต๋นเพื่อเป็นการเก็บรักษาอาหาร โดยนำข้าวเหนียวที่เหลือจากการรับประทานมาตากเก็บไว้ เมื่อรวมกันได้จำนวนพอสมควรจึงทอดเป็นข้าวแต๋นรับประทาน หรือห่อติดตัวเวลาเข้าป่าไปหาของป่าเป็นเวลานาน สามารถเก็บไว้รับประทานได้หลายวัน