เครื่องใช้ในพิธีกรรมในโอกาสเฉพาะ

---

สืบชะตา

เครื่องใช้ในพิธีสืบชะตา ประกอบด้วยเครื่องใช้จำนวน 22 ชิ้น ได้แก

ลำดับ	เครื่องใช้ในพิธีกรรม
1	กระบอกน้ำ 108 หรือเท่าอายุ
2	กระบอกทราย 108 หรือเท่าอายุ
3	ลวดเงินลวดทองอย่างละ 4 เส้น
4	หมากพลูผูกติดเส้นด้ายในลวดเงินลวดทอง 108
5	ช่อ (ธงเล็ก) 108
6	หม้อเงินหม้อทองใหม่อย่างละ 1 ใบ
7	ด้ายสายสิญจน์ล้อมรอบผู้สืบชะตา 1 กลุ่ม
8	ปลาสำหรับปล่อยจำนวนเท่าอายุผู้สืบชะตา นก หรือปูหรือหอย
9	พานบายศรีนมแมว 1 สำรับ
10	บันไดชะตา 1 อัน
11	ไม้ค้ำ 1 อัน
12	ไม้ง่าม 108
13	ขัวไต่ 1 อัน
14	ฝ้ายค่าคิงจุดน้ำมัน 1 สาย
15	กล้ามะพร้าว 1 ต้น
16	กล้วยดิบ 1 เครือ
17	เสื่อ 1 ผืน
18	หมอน 1 ใบ
19	ธงค่าคิง 1 ผืน
20	เทียนเล่มบาท 1 เล่ม
21	มะพร้าว 1 ทะลาย
22	บาตรน้ำมนต์ 1 ลูก

ฮ้องขวัญ

เครื่องใช้ในพิธีกรรมฮ้องขวัญ ประกอบด้วยเครื่องใช้จำนวน 12 ชิ้น ได้แก่

ลำดับ	เครื่องใช้ในพิธีกรรม
1	ขั้นตั้ง
2	สวยหมาก 4 สวย
3	พลู 4 สวย
4	สวยดอก 4 สวย
5	เทียนน้อย 4 คู่
6	เทียนเล่มละ 1 บาท 2 คู่
7	ข้าวเปลือก 1 ลิตร
8	ข้าวสาร 1 ลิตร
9	เบี้ยพันสาม
10	หมากพันสาม
11	ผ้าขาว - ผ้าแดง
12	เงิน 3 บาท

ขึ้นบ้านใหม่

ในพิธีขึ้นบ้านใหม่จะประกอบด้วยพิธีกรรมย่อย 3 พิธีได้แก่

• ขึ้นท้าวทั้งสี่
• ถอนตีนเสา
• ขึ้นเรือนใหม่

แต่ละพิธีมีเครื่องใช้ประกอบพิธีกรรมดังนี้

ขึ้นท้าวทั้งสี่

ท้าวทั้งสี่ ประกอบด้วย

• ท้าวกุเวระ         ผู้รักษาโลกทิศเหนือ
• ท้าวธตรฐะ       ผู้รักษาโลกทิศตะวันออก
• ท้าววิรุฬหกะ    ผู้รักษาโลกทิศใต้
• ท้าววิรุปักขะ     ผู้รักษาโลกทิศตะวันตก

นอกจากนี้ยังถือเป็นการบูชาพระอินทร์ผู้ควบคุมท้าวทั้งสี่และนางธรณีผู้เป็นสักขีพยาน รู้ถึงการ “หยาด น้ำ” หรือกรวดน้ำทำบุญของมนุษย์ดังนั้น จึงมีกระบะเครื่องพิธีถึง 6 ชุด สิ่งที่จะต้องเตรียมเครื่องใช้ในพิธีได้แก

เครื่องใช้ในพิธีขึ้นท้าวทั้งสี่ ประกอบด้วยเครื่องใช้จำนวน 6 ชิ้น ได้แก่

ลำดับ	เครื่องใช้ในพิธีกรรม	หมายเหตุ
1	ปราสาท	แท่นวางเครื่องสังเวย
2	สะตวง	กระบะ ทำด้วยกาบกล้วย ขนาดความกว้างประมาณ 1 คืบ จำนวน 6 อัน ขนาดประมาณ 1 ศอก จำนวน 1 อัน แต่ละสะตวงให้บรรจุข้าวปลา อาหาร หมาก เมื่ยงพลูบุหรี่ดอกไม้  ธูป เทียน อย่างละ 4 ทุกสะตวง
3	ช่อ	ธงสามเหลี่ยมขนาดเล็ก สีเขียว ขาว เทา เหลือ แดง ดำ อย่างละ 4 สำหรับปักสะตวงบูชาเทพแต่ละองค์
4	ฉัตร	ร่มเล็กสำหรับบูชาเฉพาะพระอินทร์
5	น้ำส้มป่อย
6	ขันครู	เครื่องสักการะครูของผู้ประกอบพิธีประกอบด้วยดอกไม้ธูป เทียน เงิน 12 บาท และเครื่องใช้อื่น ๆ

ถอนตีนเสา

พิธีสวดมนต์เพื่อถอดถอนสิ่งอัปมงคล ใ ห้หลุดออก การดำเนินการสร้างบ้านเรือนตั้งแต่ต้นมาโดยลำดับ อาจมีสิ่งอัปมงคล ตกค้างอยู่ในตัวอาคาร จึงต้องมีการถอดถอน โดยกำหนดเอาโคนเสา 5 จด ได้แก่เสาที่อยู่ทั้งสี่มุมบ้าน และเสากลางบ้าน ผู้ สวดมนต์ในพิธีคือพระสงฆ์ 5 รูป  โ ดยนิมนต์ พระสงฆ์ ประจำที่รูปละจุด เริ่มต้นด้วยพระสงฆ์องค์ประธานจะยกขันตั้ง เป็นการบูชาครูก่อน จากนั้นพระสงฆ์จะสวดมนต์ถอดถอน แล้วถากเอาเศษเสาเรือนหรือเศษดินใส่สะตวง สุดท้ายจะเอาน้ำ ส้มป่อยประพรหมสะตวงเป็นการดับเทียนไปด้วย จากนั้นนำเอาสะตวงทั้งหมดไปไว้นอกบริเวณบ้าน

เครื่องใช้ในพิธีถอนตีนเสา ประกอบด้วยเครื่องใช้จำนวน 3 ชิ้น ได้แก่

ลำดับ	เครื่องใช้ในพิธีกรรม	หมายเหตุ
1	ขันตั้ง
2	สะตวง	ใส่เศษเสาเรือนหรือเศษดิน
3	น้ำส้มป่อย

ขึ้นเรือนใหม่

เครื่องใช้ในพิธีขึ้นเรือนใหม่ ประกอบด้วยเครื่องใช้จำนวน 4 อย่าง และ คนที่มีชื่อเป็นมงคล ได้แก

ลำดับ	เครื่องใช้ในพิธีกรรม	หมายเหตุ
1	พระพุทธรูป
2	หม้อ	สำหรับนึ่งข้าวที่เรียก “ปู่ดำย่าดำ”
3	เครื่องนอนต่าง ๆ	(ยกเว้นมุ้ง)
4	ข้าวเปลือก ข้าวเปลือก ข้าวสาร ข้าวสาร พืชผล ประเภท ฟัก แฟง ถั่ว งา
5	คนที่มีชื่อที่เป็นมงคล	เช่น ดีแก้ว แสง เงิน ทอง  คำ เจริญ รุ่งโรจน์จรัส มงคล ให้เข้าร่วมขบวนเดินนำสิ่งของที่เป็นมงคลขึ้นบ้านก่อน