ข้าวต้มหัวหงอก เป็นคำเรียกขนมของล้านนา ที่หมายถึง ข้าวต้มมัด หรือห่อเป็นรูปสามเหลี่ยม คำว่าหัวหงอก คือ การโรยด้วยมะพร้าวขูด ที่มีสีขาวคล้ายกับผมหงอกนั่นเอง
วิธีทำข้าวต้มหัวหงอก นำข้าวสารเหนียวมาซาวน้ำ ถ้าใส่ไส้กล้วยให้ปอกกล้วยสุกแล้วผ่าเป็นชิ้นๆ เตรียมวางไว้บนข้าว ซึ่งจะมีชื่อเรียกเฉพาะว่า ข้าวต้มกล้วย หรือใส่ไส้ถั่วลิสง ถั่วดำ ก็ต้องแช่ถั่วไว้จนนุ่มเพื่อให้สุกเร็วเวลานำไปต้ม เตรียมใบตองห่อกล้วย แล้วพับเป็นรูปสามเหลี่ยม หรือหากไม่พับจะห่อแบบธรรมดาก็ได้ นำข้าววางกะปริมาณพอเหมาะ ใส่ไส้ที่เตรียมไว้ แล้วพับห่อใบตองเป็นรูปสามเหลี่ยมหรือห่อเป็นทรงแบนเพื่อนำไปประกบรวมกันเป็นมัด จากนั้น ตั้งหม้อใส่น้ำ นำห่อข้าวที่มัดแล้วใส่ลงไปต้มจนสุก เมื่อสุกแล้วรอให้เย็น ข้าวต้มจะแข็งตัว อาจตัดเป็นชิ้น ๆ พอคำ โรยด้วยมะพร้าวขูด และน้ำตาลเล็กน้อย