แกงหน่อไม้ อาจใช้หน่อไม้หลายชนิด เช่น หน่อไม้ไผ่ หน่อไม้หวาน หน่อไม้ไผ่ตง หน่อไม้ซาง หน่อไม้รวก ซึ่งในบรรดาหน่อไม้หลากหลายชนิดนี้ หน่อไม้รวก จัดว่าอร่อยที่สุด เพราะมีรสหวานไม่ขื่น และยังมีความเหนียวนุ่มอีกด้วย
แกงหน่อไม้ ใช้พริกหนุ่มเพียง ๑-๒ เม็ด โขลกกับเกลือ กระเทียม ตะไคร้ซอยเฉียงอ่อนๆ ใส่ปลาร้า กะปินิดหน่อย พอให้น้ำแกงมีรสเข้มข้น หากไม่ชอบรสเผ็ดเกินไป จะใช้พริกหนุ่มเผาแล้วฉีกด้วยไม้แหลมใส่ลงในหม้อ โดยไม่ต้องโขลกพริกในเครื่องแกงก็ได้
นำหน่อไม้มาแกะเปลือกให้เหลือแต่เนื้ออ่อน ตัดส่วนที่แข็งและยอดปลายทิ้ง ซอยเป็นแผ่นบาง ๆ ตามยาว แช่น้ำไว้ให้หน่อไม้สดกรอบ
นำใบย่านางที่แก่จัดมาหนึ่งกำมือ ล้างให้สะอาดแล้วโขลกให้ละเอียด เติมน้ำหนึ่งถ้วยแกงแล้วกรองเอาแต่น้ำที่มีสีเขียวเข้มเกือบดำ พักไว้
ตั้งหม้อเติมน้ำพอประมาณ ต้มหน่อไม้ที่ซอยแช่ไว้ ต้มให้เดือดราว ๑๕- ๒๐ นาที เพื่อให้น้ำของหน่อไม้มีรสขื่นออกมาจนมีน้ำสีเหลือง เทน้ำทิ้ง ล้างหน่อไม้ด้วยน้ำสะอาดหนึ่งครั้ง แล้วใส่น้ำใบย่านางลงในหม้อ ต้มหน่อไม้ให้เดือด ใส่เครื่องแกง บางท้องถิ่นใส่เห็ดมันหรือเห็ดฟางลงไปด้วย พอเห็ดสุกใส่น้ำปูลงไปหนึ่งช้อนปรุงรสด้วยน้ำปลาอีกนิดหน่อย โรยด้วยยอดชะอมเด็ดสั้น คนพลิกไปมาแล้วยกลง ตักรับประทานได้ทันที รสชาติจะกลมกล่อมด้วยน้ำปู กลิ่นฉุนของยอดชะอมเมื่อผสมกับกลิ่นน้ำปูจะกลายเป็นกลิ่นที่หอมชวนรับประทาน